تحلیل شغل
تحلیل شغل، فرایند تحلیل محتوای مشاغل است که به منظور هدایت امر کارمندیابی و گزینش، تشخیص نیازهای آموزش یا به قصد ارزشیابی شغل به کار گرفته می¬شود. از این رو، به منزله رویکردی نظام مند برای گردآوری اطلاعات از محتوای شغل نظیر وظایف، مسولیتها و مهارتهای مورد نیاز است که به منظور انجام بهینه کارها صورت می¬پذیرد.
اگر معتقدیم که فعالیت هر سازمانی علتی برای ادای وظایفی است که باید از سوی افراد متفاوت و در نقشهای گوناگون انجا پذیرد، باید بپذیریم که انجام دادن بهینه این وظایف مستلزم انسجام و تناسب لازم وظایف با یکدیگر و با توجه به جهت گیری استراتژیک سازمان است. از این رو، تحلیل شغل به طور اعم، یکی از وظایف مهم مدیریت منابع انسانی و به گونه اخص بخش مهمی از برنامه ریزی منابع انسانی سازمان به حساب می آید. از طریق تحلیل شغل مشخص می¬شود که وظایف اصلی هر شغل کدامند و هر عضو سازمانی برای احراز شرایط لازم و انجام دادن بهینه وظایف خود به چه قابلیتهایی از لحاظ سطح مهارت، دانش و توانایی نیاز دارد.

اهداف تحلیل شغل
منظور از تحلیل شغل این است که پاسخ ¬های مناسبی برای این سوالها به دست آید:
1. چرا این شغل وجود دارد؟
2. چه فعالیتهای جسمی و روانی را دارنده شغل باید عهده دار شود؟
3. چه موقع این شغل انجام شود؟
4. شغل در کجا انجام شود؟
5. چگونه کارکنان شغل را انجام دهند؟
6. چه صلاحیتهایی برای انجام شغل مورد نیاز است؟
7. شرایط کاری مورد نیاز (نظیر درجه حرارت، روشنایی، صدا، دود و بوهای نامطبوع و آزار دهنده) شغل چیست؟
8. از چه نوع ماشین یا تجهیزاتی در شغل استفاده می¬شود؟
9. چه چیزی به عملکرد موفقیت آمیز منجر می¬شود؟

مولفه های تحلیل شغل
تحلیل شغل اطلاعاتی را درباره سه جنبه اساسی شغل فراهم می کند:

• محتوای شغل که وظایف و مسئولیتهای شغل را توصیف می کند و به شیوه هایی اشاره دارد که می تواند دامنه ای از بیانیه ها و استانداردهای جهانی تا توضیحات بسیار مفصل از وظایف و گامهای رویه ای را در بر گیرد.

• استلزامات شغل که شامل صلاحیتهای رسمی، دانش، مهارتها، تواناییها و ویژگی های شخصیتی است و کارکنان برای انجام دادن شغل در موقعیت یا زمینه خاصی به آن نیاز دارند.

• زمینه شغل که به اطلاعات موقعیتی و حمایتی در ارتباط با شغل خاصی دارد. مراد از زمینه شغل این است که اطلاعات شغل با توجه به موقعیتی که در سازمان دارد؛ تناسب و دامنه اطلاعاتی (نظیر مقدار منابع مالی، انسانی یا مادی و اطلاعاتی که در اختیار قرار می گیرد)؛ قابلیت دسترسی به راهنمایی و هدایت پیامدهای بالقوه خطا و اشتباهات؛ مقدار نظارت پیش بینی شده یا اعمال شده، چگونه طرح ریزی شده و محیط کار، زمینه فرهنگی، تقاضاهای مادی و شرایط کاری چه ویژگی هایی باید داشته باشد.